Er is een hoop te lezen en te zien over de geschiedenis van Indonesië, vooral ook over de Nederlands-Indische tijd. Wat we vroeger op school hebben geleerd is slechts een klein onderdeel van de enorme geschiedenis van Indonesië met onder andere Nederland.
Wat is er gebeurd voor de kolonisatie? Wat gebeurde er tijdens de kolonisatie? En wat doet de nasleep van die tijd voor de verschillende bevolkingsgroepen na de kolonisatie? Tijd om je hier meer over in te verdiepen. We hebben een lijst met tentoonstellingen, boeken, documentaires en films over Indonesië tijdens en na de koloniale tijd. Deze post is gemaakt in samenwerking met Dekolonisatie netwerk Voormalig Nederlands Indië.
Om te beginnen raden we de vaste tentoonstelling ‘Indonesië’ in het Tropenmuseum. Keer in deze vaste tentoonstelling terug naar de geschiedenis van driehonderdvijftig jaar Nederlanders in Indonesië.
In 1596 voer het eerste schip vanuit Nederland naar Oost-Indië. De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) stichtte en veroverde in de zeventiende eeuw handelsplaatsen aan de kusten van de Indonesische eilanden. Zo wilden zij geld verdienen in de specerijenhandel.
Zeven levensechte poppen in het midden van de tentoonstelling verbeelden mensen die echt hebben bestaan of romankarakters. Zij vertellen hun persoonlijke verhaal: de hoge koloniale bestuursambtenaar, de kunstenaar, de KNIL-soldaat, de ‘inlandse’ ambtenaar, de huisvrouw, de zendelinge en de plantagehouder.
Een vaste tentoonstelling dat verhalen vertelt van mensen uit verschillende bevolkingsgroepen waar ook authentieke voorwerpen tentoon worden gesteld.
Vanaf de zeventiende eeuw had Nederland verschillende koloniën; gebieden buiten Europa die economisch van belang waren of belangrijk waren voor het nationaal prestige van Nederland (machtsvertoon t.o.v. van andere Europese landen). In de ‘West’ waren dat Suriname en de Nederlandse Antillen. De grootste en belangrijkste kolonie, die eerst eigendom van de VOC was en later van de Nederlandse staat, lag in de ‘Oost’: Nederlands-Indië.
Aanvankelijk draaide het contact vooral om de handel. Vanaf de achttiende eeuw groeide de gedachte dat de kolonie ook een actief bestuur nodig had en dat de Europese beschaving moest worden overgedragen. Dit ging vaak gepaard met uitbuiting en onderdrukking en geweld tegen de oorspronkelijke Indische bevolking, onder wie geregeld opstanden uitbraken. In de jaren twintig van de vorige eeuw had de kolonie Nederlands-Indië de omvang van het huidige Indonesië.
Persoonlijke verhalen hoe mensen met een slavernijverleden in het toenmalig Nederlands-Indië hun plek veroveren binnen de koloniale samenleving en hoe de huidige generaties denken over hun verleden. Een vaste tentoonstelling.
In 1714 liet Cornelis Chastelein zijn landgoed Depok op West-Java na aan 150 tot slaaf gemaakten. Zij kregen naast hun vrijheid ook een deel van zijn kapitaal en goederen om daarmee een landbouwkolonie te vormen. Tot op de dag van vandaag hebben nazaten van deze ‘Depokkers’ nog contact met elkaar. Over deze nazaten gaat de nieuwe tentoonstelling in Museum Sophiahof die tweetalig (Nederlands-Engels) wordt aangeboden.
Klokkenluider Max Havelaar werkte in de negentiende eeuw als ambtenaar in wingewest Nederlands-Indië. Hij kon het niet verkroppen hoe de Nederlandse koffiehandelaren de lokale bevolking behandelden en tekende protest aan, wat hem niet in dank afgenomen werd.
Speelt zich af in 1956 tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Johan (Martijn Lakemeier) is een jonge Nederlandse soldaat die samen met ruim honderdduizend anderen wordt uitgezonden om orde op zaken te stellen in Nederlands-Indië. Wanneer de oorlog escaleert en de troepen het verzet van de bevolking steeds genadelozer neerslaat, wordt de lijn tussen goed en kwaad voor Johan steeds vager.
Bekijk de trailer hier.
Bekijk de hele film op Amazon Prime of Pathé.
Een verhaal dat symbool staat voor vele baboes uit de koloniale tijdperk, vertaald door de ogen van het Indonesisch kindermeisje (baboe) Alima.
Bekijk het op NL ziet.
Een muzikale documentaire met het verhaal over hoe Nederlands-Indische muzikanten na de tweede wereldoorlog een grote rol hebben gespeeld in de Nederlandse popmuziek.
Bekijk het op NPO Plus.
Een documentaire waarin 14 Molukkers uit verschillende generaties hun verhaal delen. Van de eerste generatie die uiteindelijk dof berustte in haar lot, van de tweede generatie die zich juist fel verzette en van de generaties daarna.
De zogenoemde “Buitenkampers” vertellen voor het eerst openhartig over hun ervaringen als kind in Nederlands Indië tijdens de Japanse bezetting
(1942-1946) en de daaropvolgende bloedige onafhankelijkheidsstrijd.
Een boek over het gezamenlijke verleden van Nederland en Indonesië. Waaronder koloniale repressie, geweld, Indonesisch nationalisme, vrijheidsstreven en dekolonisatie.
Koop het boek bij bol.com.
Een boek over het gezamenlijke verleden van Nederland en Indonesië. Waaronder koloniale repressie, geweld, Indonesisch nationalisme, vrijheidsstreven en dekolonisatie.
In het koloniale Nederlands-Indië hebben altijd meer Europese mannen dan Europese vrouwen gewoond. Voor dit witte mannenoverschot vond men een praktische oplossing: het concubinaat. De soldaten, planters of ambtenaren gingen samenleven met een Indonesische, of ook wel een Chinese of Japanse vrouw. Zo’n vrouw werd een ‘njai’ genoemd. Haar geschiedenis (en die van haar kinderen) wordt in het boek De njai voor het eerst verteld.
De woorden van Multatuli uit 1860, over een Sumatraans dorp dat door Nederlanders was veroverd ‘en dus in brand stond’, bleken negentig jaar later onverminderd actueel. Het boek stemt tot nadenken en raakt een gevoelige snaar in het debat over de Nederlandse overheersing in Nederlands-Indië.
Koop het boek op bol.com.
De woorden van Multatuli uit 1860, over een Sumatraans dorp dat door Nederlanders was veroverd ‘en dus in brand stond’, bleken negentig jaar later onverminderd actueel. Het boek stemt tot nadenken en raakt een gevoelige snaar in het debat over de Nederlandse overheersing in Nederlands-Indië.
Koop het boek op bol.com.
Pala – Nutmeg tales of Banda is een online expositie over de rijke geschiedenis en cultuur van de Banda-eilanden met nootmuskaat als rode draad. Een veelzijdige en meerstemmige expositie met ruimte voor het Bandanese en Molukse perspectief.
Digitaal te zien en te beleven op www.pala.wfm.nl
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed