Het begin van de afschaffing van de schadelijke benaming

Asian Raisins heeft het eerste succes behaald om de Filipinos koekjes uit de Nederlandse
schappen te krijgen: koekjes met bruine chocolade aan de buitenkant en witachtig koekdeeg
aan de binnenkant. Na ontvanging van de melding over het desbetreffende product op 30
september 2021, is deze zaak onderzocht door de afdeling Public Affairs en zijn verkopers van
de koekjes gecontacteerd. Van de benaderde winkelketens, heeft Action als eerste toegezegd.

Door deze eerste stap kunnen andere retailers van het product, zoals Jumbo en SweetSupply,
niet achterblijven. Het is nu duidelijk dat retailers die de naam en verpakking van deze koekjes
willen veranderen, dit ook kunnen.

Achtergrondinformatie

Filipinos koekjes zijn afkomstig van de Spaanse producent Artiach en worden in Nederland o.a.
verkocht bij de ketens Action, Jumbo en SweetSupply via bol.com. De merknaam verwijst
rechtstreeks naar de raciale identiteit van de mensen op de Filippijnen, maar is desondanks
toch gekozen als label voor voedingsmiddelen die van oorsprong door een Spaanse fabrikant
werden geproduceerd. De belediging ligt in de schijnbare verwijzing naar de kleur van het
originele product dat donker aan de buitenkant en wit aan de binnenkant is. Gezien de Spaanse
koloniale geschiedenis die betrekking heeft op de Filippijnen vanaf de 16e eeuw, kan men
alleen aannemen dat het product verwijst naar de Spaanse overheersing die stand hield tot de
Filipijnse revolutie in 1898. Het product wekt de indruk dat het koekje bedoeld is om Filippino’s
uit die tijd te vertegenwoordigen die van buiten bruin waren en van binnen gevuld met wit.

De regering van de Filippijnen heeft reeds in 1999 een diplomatiek protest gevoerd bij de
Spaanse regering, de Europese Commissie en de toenmalige fabrikant Nabisco Iberia tegen het
gebruik van de naam Filipinos voor dit product. De auteur van de resolutie, Congreslid
Heherson Alvarez, verklaarde het volgende: ‘Deze voedingsmiddelen zouden met elk ander
label kunnen worden bestempeld, maar de fabrikanten hebben voor onze raciale identiteit
gekozen en ze verdienen nu geld aan deze voedingsmiddelen.’ Bovendien noemde de
Filippijnse president toentertijd, Joseph Estrada, het merk ‘een belediging’. Dit sentiment wordt
gedeeld door Filippino’s van vandaag de dag die vinden dat de merknaam van de snack
denigrerend en kwetsend is.

Action neemt actie

Op 21 november heeft de afdeling Public Affairs klachtbrieven verstuurd naar de producent
Artiach en verkoopketens Action, Jumbo en SweetSupply via bol.com met de bovenstaande
uitleg waarom de benaming van deze koekjes van schadelijke aard is. Een aanbod tot een
inhoudelijke dialoog werd voorgesteld samen met het verzoek om actie te ondernemen. Het
doel van deze brieven betreft het veranderen van de naam van de koekjes en de verwijdering
van hun racistische stereotypering.

Op 25 november ontvingen wij een ontvangstbevestiging van de Action en op 29 november een
bericht met het verzoek om een inhoudelijk gesprek in te plannen, die op 9 december
plaatsvond. In dit gesprek komt naar voren dat Action zich tot heden niet bewust was van de
impact van deze productnaam. Na het persoonlijk onder ogen zien van de klachtbrief, werd
onderzoek uitgevoerd vanuit de Action en vonden intern gesprekken plaats over de inhoudelijke
punten die aan bod kwamen. “Alhoewel Action deze koekjes al lang verkoopt waren wij niet op
de hoogte van de lading van deze naam, maar terugkijkend vonden we het direct ontzettend
logisch dat hier een oplossing voor moest komen. Bij ons werken 65.000 mensen met in totaal
130 nationaliteiten, we zijn er juist trots op een werkplek te kunnen bieden waar iedereen zich
veilig en gewaardeerd kan voelen en evenveel kans heeft om zich te ontwikkelen. Dan hoort
zo’n productnaam natuurlijk helemaal niet thuis in onze winkels, vandaar dat we meteen
besloten hebben de naam te gaan laten verwijderen”, aldus Frank van Rutten,
communicatiemanager van Action. “De fijne werkwijze van Asian Raisins hielp erbij om het
samen zo snel mogelijk constructief aan te pakken”.

De oplossing komt onze bezwaren tegemoet: de naam van de koekjes wordt veranderd en rond
juni van 2022 zullen alle Actions een gloednieuwe verpakking hebben voor het product dat
voorheen bekend stond als ‘Filipinos’. De reden waarom deze verandering nog enige tijd zal
duren is omdat de inkopen voor Action een half jaar van tevoren gebeuren en een al betaalde
lopende orde niet meer aangepast kan worden. Dit betreft de meer dan 2000 filialen die door
heel Europa gevestigd zijn. De huidige voorraad en aankopen moeten eerst opgemaakt worden
om economische en milieutechnische (voedselverspilling) redenen.

Het contact met Action verliep soepel: er werd snel gereageerd en productief samengewerkt. Er
wordt genoemd dat onze nette, niet-aanvallende aanpak in de brief goed werd ontvangen en
dat dit het makkelijk maakte om samen tot een tevredenstellende oplossing voor een
maatschappelijk belang te komen. Evenwel ervoeren wij het contact met Action als
tegemoetkomend en zeer proactief van aard met waardevolle input. Er werd een sfeer gecreëerd waarin oplossingsgerichtheid centraal stond en geen sprake was van beschuldigen en/of verwijten.

Stand van zaken

Momenteel zoeken wij nog contact met Jumbo, SweetSupply en Artiach. Tot heden aan toe is er
helaas nog geen reactie vernomen van alledrie de ketens. Er wordt contact gehouden met
Action en Asian Raisins wordt op de hoogte gesteld zodra de naams- en/of verpakkingswijziging
van de koekjes gerealiseerd is.

Als vervolgstap zullen de eerder genoemde ketens, waarvan wij nog geen reactie ondernomen
hebben, opnieuw worden benaderd met het verzoek om een naamsverandering door te voeren
bij de koekjes. Een eerste succesvolle stap in het afschaffen van een schadelijke productnaam,
laat ons zien dat retailers die willen bijdragen aan deze zaak, dit ook kunnen. Benieuwd hoe het
verder gaat? Houd onze website en socials goed in de gaten!