Asian Raisins staat voor een zo compleet mogelijke representatie van Nederlanders van Aziatische komaf. Opvallend genoeg merk ik dat de mensen om mij heen eigenlijk alleen maar Chinezen linken aan de term Aziaten. Dit geldt voor zowel Nederlanders zónder Aziatische achtergrond als Nederlanders mét Aziatische achtergrond. Dit is me duidelijk geworden toen ik voor mijn afstudeerscriptie 15 Nederlands-Aziatische vrouwen interviewde. In dit onderzoek stelde ik vragen aangaande hoe Aziatische vrouwen in Nederland worden gezien en neergezet in sociale media. Als ik dan vervolgde met: “En hoe zie je dat voor je met bijvoorbeeld Syrische vrouwen?” Vaak kreeg ik dan reacties in de trant van “Ja, als je die gaat meerekenen als Aziaten…” Mijn reactie: “Waar zouden ze anders onder moeten vallen?” Nou, zo hadden veel mensen het nog niet bekeken.
Het is echter wel belangrijk dat we dat met zijn allen gaan doen. Azië heeft namelijk zoveel moois te bieden. Om bij mezelf te beginnen en een beter begrip te vormen begon ik vragen te stellen aan zij die er het meest van weten: mensen van Aziatische komaf. Lees verder om hun verhalen te horen!
Neem nou Turkije. Een land dat enerzijds leunt op het Oost-Europese continent, anderzijds op het West-Aziatische continent. Misschien dat het daardoor ook niet zo snel als Aziatisch land wordt gezien door Europeanen. Sterker nog: volgens Banu Kizilay geeft elke stad het idee dat je je in een ander land verkeert. Banu is een jonge, ambitieuze sportvrouw van Turkse komaf die haar dromen najaagt. Haar missie is om haarzelf en haar klanten te ondersteunen in het leiden van een fit leven. “Waar Istanbul hartstikke modern is,” gaat Banu verder, “is Fisandin weer een stuk ouder en rijden ze er rond op tractoren.” Dit blijken ze niet per se voor agrarische doeleinden te doen, maar gewoon omdat het een solide voertuig is dat men van A naar B brengt. Fantastisch toch? Of mükemmel, zoals de lokale bevolking zou zeggen. Banu vindt de azan (gebedsomroep) het mooiste aan Turkije. Deze is vijfmaal per dag in echo te horen zodra moskeeën het synchroon afspelen door de minaret van de moskee. Dat alleen al vind ik een prachtig fenomeen. Het is een land dat echt een duidelijke, authentieke cultuur heeft waar mensen elke dag mee in aanraking zijn. Banu vertelt ook over de dolmus: “Dit is een klein busje waar je voor een lira een bepaalde route kunt rijden. Alleen zijn er geen bushaltes zoals in Nederland en moet je even omroepen wanneer je uit wilt stappen.” Ik ben nu al fan, wat een pragmatisch volk!
Het leek me ook interessant om in te zoomen op Irak, een land uit het Midden-Oosten waar mij niet al te veel bekend over was. Na een vragenrondje met Leon Yousif, een 26-jarige CMD-student (Communication and Multimedia Design) aan de Avans Hogeschool, werd het me duidelijk: het is een land met een rijke historie! Leon is zelf een Irakees van Aramese afkomst – deze Semitische taal werd naar zeggen door Jezus gesproken. Irakezen waren samen met de Egyptenaren een van de eerste beschavingen. Maar hoe vertaalt zich dit vandaag de dag? Leon omschrijft Irakezen als trotse, emotionele en hele gastvrije mensen. “Het zijn erg emotioneel betrokken mensen en zijn gek op dramaseries. Familie komt altijd op de eerste plek en deze banden zijn vaak niet te breken.” Wat klinkt als iets heel eenvoudigs is voor mij iets heel moois. In mijn omgang met Irakezen heb ik altijd kunnen zien hoe belangrijk familie voor ze was, alsof ze als heilige lotgenoten op de troon van onvoorwaardelijke liefde een oogje in het zeil hielden bij en voor elkaar. Het is dit type eenvoud wat mij het sterkst intrigeert – hier kunnen we namelijk enorm van leren.
Hoe zit dat met buurland Iran? Hiervoor sprak ik Khashayar Chamanzar, een 29-jarige man van Iraanse afkomst die veel uren maakt in zijn baan bij Jack & Jones. In zijn woorden is Iran een land waar niks mag. “Streng Islamitisch. Kernwapens die er gebouwd worden. Van 1941 tot 1979 was de shah van Perzië de koning van Iran. In deze opvallende tijd mocht eigenlijk alles nog mocht zoals we dat in Nederland ook kennen: uitgaan, alcohol drinken, geluk najagen in casino’s en het hebben van vrijheid van meningsuiting. De bevolking was tevens vrij om te doen en laten wat men zelf wilde, zelfs als het ging om hun geloofsbeleving. Daarna sloeg dat om en werd de Iraanse bevolking beroofd van haar vrijheid.” Het was de reden voor Khashayar’s ouders om te verhuizen naar Nederland, waar ze veel kwalitatiever en gelukkiger kunnen leven. Zo vertegenwoordigen 1653 Iraanse asielzoekers in de periode februari 2019 – maart 2020 6 procent van de meest voorkomende asielzoekers. Om dat iets meer perspectief te geven: Syrië heeft in diezelfde periode 5769 asielzoekers (20 procent), Turkije 1333 (5 procent), Afghanistan 949 (3 procent) en Irak 948 (3 procent). Ondanks de negatieve gevoelens die mogelijk bij Khasahayars verhaal opgeroepen worden, illustreert de Iraanse poëzie een mooie geschiedenis van het land. Khashayar noemt Hafez, Saadi, Rumi en Ferdowsi. Een van zijn favoriete Hafez quotes:
Praat me niet van de schande
Waarop mijn roem zal rusten
Want roem en hoge banen
Veracht ik, en hak ik aan spanen
Hafez (1320 – 1390) schreef lyrische gedichten – Ghazals – die bekend staan om hun schoonheid van klank en vorm. Khashayar haalt vooral kracht uit zijn werk; het laat iemand sterker in zijn of haar schoenen staan. Daar haal ík op mijn beurt ook weer kracht uit. Khashayar is iemand die niet schroomt om achterom te kijken en daarmee zichzelf te herinneren aan al het moois dat zijn thuisland te bieden heeft.
Zo heb je ook Vietnam, een Zuidoost-Aziatisch land dat grenst aan China, Laos en Cambodja. Veel mensen zullen hierbij terugdenken aan de gruwelijke Vietnamoorlog, maar het heeft wel degelijk interessante feiten om verder onderzoek naar te doen. Het eten is een goed voorbeeld. In de 19e eeuw was Vietnam een Franse kolonie en dat heeft een blijvende invloed gehad op de Vietnamese keuken, welke enorm geliefd is in Nederland. Phở vindt zijn oorsprong in de Franse naam – pot-au-feu – en is een Franse stoofpot van groenten en vlees. Rundvlees en seizoensgroenten worden minimaal acht uur in bouillon gestoofd, wat de ingrediënten erg zacht maakt. Dat liefde door de maag gaat is geen mysterie, maar het ontdekken van zulke interessante verhalen doet me snakken naar meer. Eerder introduceerde Xuan Thai – een 38-jarige Vietnamese die mede-eigenaar is van (tattoo) Studio Lucky Dubz en mede-eigenaar van The Hypes & Vibes Podcast – me al aan authentieke Bánh mì. Wat een smaaksensatie! Vietnam is daarmee een keuken die zeker meer aandacht verdient.
Wist je dat Indonesië het grootste moslimland ter wereld is? Met 229 miljoen moslims overstijgt het Pakistan, India en Bangladesh. Gilbert Haryanto, een Indonesische sneakerfanaat met zijn hart in het culinaire, wilde wel wat loslaten over zijn thuisland en windt er geen doekjes om: eten speelt een enorme rol. Zijn ouders zijn chefs. Het eten wordt dan ook met veel liefde gekookt en is een verlengstuk van hart en ziel. Gilbert benadrukt dat er veel bloed verspild is met en tegen Nederlanders, waardoor beide landen onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Om die reden ziet hij het als een verlies als er geen aandacht aan elkaar besteed zou worden. “En Indo kruiden verrijken de flauwe Nederlandse gerechten”, grapt hij nog na. “Ikzelf ben een Indo. Mijn vader is geboren in Amsterdam en mijn moeder in Jakarta. Op eenjarige leeftijd is zij met haar grote gezin naar Nederland gevlucht om hier een beter leven op te bouwen. Dankbaar merk ik vooral in eigen familie hoe bijzonder het is hoe we allemaal met elkaar verbonden zijn. Dit uit zich zowel in uiterlijke kenmerken, gedragskenmerken, denkwijzen, gewoontes en vooral de onvoorwaardelijke liefde voor lekker eten.” Wat mijzelf betreft, als mede-Indo, is er geen woord aan gelogen. Ik stam af van een enorme familie waarbij eten absoluut een verbindende functie heeft. Selamat makan is de code voor succes. Welke Indo gaat dat ontkennen? Precies, niemand.
Met het horen van bovenstaande verhalen wordt me duidelijk hoezeer Azië rijk is aan verhalen die we verliezen zonder goed cultuurbesef. Neem de pragmatische aanpak van Turken, het belang van familie van de Irakezen, de drang naar de kwaliteit van het leven van Iraniërs, de eigenzinnige gerechten van Vietnamezen en de verbondenheid van Indonesiërs en je hebt een Aziatische cocktail die sterk doet denken aan de Nederlandse. Er zijn duidelijke Aziatische culturen waarbij individuele emoties, normen en waarden een grote en langdurige rol spelen. In een relatief kort tijdsbestek van vragen stellen en oprechte interesse is mij al veel bijgebracht. Ten zeerste hoop ik dat die nieuwsgierigheid een natuurlijk en zelfs vanzelfsprekend fenomeen zal worden in een toekomst waar we hopelijk inclusiever kunnen leven. Luister naar elkaar; je kan nog wel eens positief verrast raken door wat een ander te zeggen heeft!
Schrijver van deze column is Nick Iconick. Hij is een 26-jarige Indo en is opgegroeid in Noord-Brabant. Nick is lid van het Asian Raisins team en helpt mee met het creëren en controleren van multimedia content. In deze column vertelt hij over verschillende Aziatische culturen en wat zij gemeen hebben met de Nederlandse cultuur.
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed