Schrijver van deze column is Nick Iconick. Hij is een 25-jarige Indo en is opgegroeid in Noord-Brabant. Nick is lid van het Asian Raisins team en helpt mee met het creëren en controleren van multimedia content. In deze column vertelt hij over de verantwoordelijkheden die influencers hebben bij de uitlatingen die ze doen.
We leven in een hectische wereld met veel impulsen. Waar in vroegere tijden de tv en kranten nog de hoofdbronnen van informatie waren, zijn er inmiddels allerlei nieuwe tools die je helpen up-to-date te blijven. Denk maar aan je smartphone, tablet of laptop. Hiermee ben je in één tel verbonden met de hele wereld door middel van social media, browsing of je eigen netwerk. Dat vertaalt zich in een nog veel drukkere mediawereld waarbij het overtreffen van de concurrentie een van de zwaarste taken blijft voor menig mediabedrijf. Een nieuwe invloed hiervoor – de naam zegt het al – is een influencer.
DoubleSmart omschrijft een influencer als een persoon die merkbekendheid stimuleert, anderen kan beïnvloeden om een product te kopen of gebruik te maken van een dienst. Influencers kunnen dus allerlei soorten mensen zijn. Denk in Nederland bijvoorbeeld aan Doutzen Kroes (6,4 miljoen Instagram volgers), Gordon (328.000 Instagram volgers) of NikkieTutorials (14 miljoen Instagram volgers). Dergelijke personen worden maar al te graag uitgenodigd in praatprogramma’s, interviews of promoties van producten en diensten.
De bottom line: mensen met een groot bereik. Door een post te plaatsen en op andermans tijdlijn tevoorschijn te komen kan de betreffende content door veel ogen gezien worden. Dat is vanzelfsprekend positief voor degenen die het plaatsen, want dit kan leiden tot meer publiciteit, volgers en interactie. Maar het brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee; met name om de reden dat het publiek niet gefilterd kan worden en dus heel gevarieerd is. Er kan geen expliciete rekening gehouden worden met factoren als leeftijd, emotionele staat van zijn of intellect. Je buurjongetje van 8 kan in zekere zin dezelfde blogs lezen als jij, dezelfde tv-uitzendingen kijken en in veel gevallen dezelfde reacties lezen.
Bron: Iconick
Wel wordt er gewerkt aan het beschermen van het publiek. Neem bijvoorbeeld YouTube. De dochteronderneming van Google kreeg in september 2019 een boete ter waarde van 170 miljoen USD voor het overtreden van wetten rondom kinderbescherming. De komst van de wijzigingen was te verwachten voor content creators en is nu echt van kracht. Er moet aangegeven worden of de content van een video geschikt is voor kinderen tot en met 13 jaar.
Bij video’s die hieronder vallen worden de reacties of het opslaan in een afspeellijst uitgeschakeld. YouTube zal eerder aanbevelingen geven voor andere video’s met kindergerichte content dan gerichte advertenties op basis van surfdata. Een interessant gegeven als je het vergelijkt met andere open sources waar deze barricade, als je het zo kan noemen, niet bestaat.
Het komt er dus op neer dat veel media openlijk geconsumeerd kunnen worden, zonder dat daar strikte beschermingsmaatregelen voor gelden. Niet alleen voor kinderen tot en met 13 jaar is dit van belang, maar ook voor vrijwel iedereen die daarboven zit. Iedere persoon is uniek en heeft een eigen manier van interpreteren. Dus wat moeten influencers daarmee? Vooropgesteld: er geldt een vrijheid van meningsuiting in Nederland.
Media bezetten platforms die een cruciale rol spelen in publieke representatie van ongelijke sociale relaties en culturele kracht. Dit houdt o.a. in dat het mediapubliek getriggerd wordt om een besef te vormen van wie ‘wij’ zijn in verhouding met wie ‘wij’ niet zijn, wat kan leiden tot een wij-versus-zij gedachtegoed. Dat heeft niet altijd een negatieve bedoeling, maar kan het wel als effect hebben.
Een voorbeeld is dit artikel dat werd geschreven omtrent de campagne van de Bollenstreek, welke zich richt op het voorkomen van toeristen die tulpenvelden in lopen om foto’s te maken. Dit artikel noemt: ‘Omdat toeristen mogelijk ziekten verspreiden en bollenkwekers veel schade bezorgen door de velden in te stieren voor een foto, kwam eind maart een campagne met banners en borden: Enjoy the Flowers, Respect our Pride.’ Even later zegt de coördinator van het project: “Met name de Aziaten gaan met fiets en al het veld in.” Het kan ogen als een klein detail, maar zo worden ‘zij’, Aziaten, toch als een aparte groep geportretteerd, die ook nog eens iets van ‘ons’ kapot maken.
De recente ontwikkelingen rondom COVID-19 zorgen voor een enorme toestroom in artikelen die mensen van Aziatische komaf negatief portretteert, omdat zij verantwoordelijk zouden zijn voor de wereldwijde pandemie die hierdoor ontstaan is. Dit leidde tot een meervoud van gewelddadige incidenten, zoals bijvoorbeeld Cindy (24) overkwam.
Een groep jongeren zong in haar studentenflat in Tilburg het Coronavirus-lied van Radio 10. Zij reageerde op de jongeren dat de zin ‘voorkomen is beter dan Chinezen’ discriminerend is. Na flink geduwd te zijn werd ze met snijwonden en een hersenschudding wakker op de grond in de hal. Het lied is inmiddels niet meer online te beluisteren. Dus: Influencers hebben een voorbeeldfunctie, bewust en onbewust. Ze hebben eenzelfde werking als filmsterren, muzikanten of andere idolen waar iemand altijd al naar opkeek, alleen voelen met name influencers in Nederland ‘dichterbij’, alsof ze zich in dezelfde kamer bevinden.
Het gebeurt regelmatig dat een influencer een ondoordachte uitspraak doet en dit gedeeld, gequote en herinnerd wordt door mensen die hier aanstoot aan nemen. Ook worden er tegenwoordig veel screenshots gemaakt. Dit is een belangrijk aspect, want zelfs als een influencer zijn/haar artikel/foto/video verwijdert, zal het door screenshots on- en offline kunnen voortleven. In een qualitative research die ikzelf gedaan heb, waarin ik 15 Aziatisch-Nederlandse vrouwen individueel geïnterviewd heb, stelde ik de vraag of digitale mediabedrijven in Nederland verantwoordelijkheden hebben. Het merendeel was het erover eens dat dat wel degelijk het geval is, tenzij een uitlating door een komiek gedaan wordt. [Naar aanleiding van dit onderzoek produceerde ik ook de documentaire De Ideale Allochtoon, welke hier te zien is.]
In dit geval is immers vooraf bekend dat het om een grap gaat. Je kunt je hierbij afvragen waar de grens dan ligt. Veel influencers beogen bijvoorbeeld humor in hun werk toe te passen, maar dit maakt hen geen komieken. Een vaker genoemde verantwoordelijkheid is het grote aandeel dat media hebben in hoe mensen gaan denken over bepaalde onderwerpen. Volgens de geïnterviewden is het verwijderen van mediacontent om negatieve publiciteit te voorkomen onethisch en slecht voor de geloofwaardigheid van een influencer. Het lijkt hen beter als influencers hun fouten erkennen, er oprechte excuses voor aanbieden en ervoor zorgen dat het in de toekomst niet meer zal gebeuren. En daar kan ik alleen maar moeiteloos mee instemmen.
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed