Heb jij wel eens echte ramen gegeten?

Aimée (25) en Ellen (25)  zijn allebei schrijvers bij Asian Raisins. Ellen is een echte foodie zoals ze dat noemen en daarom heeft ze voor dit artikel twee van haar favoriete Aziatische gerechten onderzocht, namelijk loempia en ramen. Aimée houdt ook van eten en koken. Ze vindt het vooral leuk om zich te verdiepen in Aziatische gerechten en om ze vervolgens proberen te ‘veganizen’.

Heb jij wel eens echte ramen gegeten?

Oost- en Zuidoost-Aziatische restaurants, met name Chinese en Indonesische, vind je bijna op elke hoek. Inmiddels zijn sommige gerechten ook voor Henk en Ingrid een standaard maaltijd geworden. Heb jij je altijd al afgevraagd of deze gerechten trouw zijn gebleven aan hun afkomst? Of worden authentieke gerechten aangepast aan de smaakpapillen van de gemiddelde Hollander? In dit artikel bespreken we drie van de meest populaire Oost- en Zuidoost-Aziatische gerechten in Nederland en hun oorsprong: foe yong hai, instant ramen en de loempia. 

Foe yong hai vs origineel

Een van de meest populaire Chinese gerechten in Nederland is foe yong hai; een omelet in tomatensaus. Maar authentiek is het gerecht niet. In China kun je namelijk geen foe yong hai krijgen. Echter is er wel een populair authentiek Chinees gerecht wat er op lijkt, namelijk de xīhóngshì chǎo jīdàn 西红柿炒鸡蛋, gebakken ei met tomaat. 

De legende van foe yong hai luidt dat een geleerde uit de Qing Dynastie (1636-1912), genaamd Zhū Shànxiáng 朱善祥 ooit een gerecht geserveerd kreeg wat heel erg lijkt op de foe yong hai die we kennen. Naar zijn mening leek het gerecht op een hibiscus, oftewel fúróng 芙蓉 in het Mandarijn en foeyong in het Kantonees. Dit zou dus de reden kunnen zijn voor de huidige naam van het gerecht. De ‘hai’ in foeyonghai betekent ‘krab’, een ingrediënt wat hoogstwaarschijnlijk oorspronkelijk in het gerecht zat. 

Vanuit China is het gerecht meegereisd naar Indonesië, waar veel Chinezen zich hadden gevestigd in de laatste paar eeuwen. De foe yong hai zoals wij hem kennen is, naar horen zeggen gecreëerd in de jaren ‘50 voor Nederlanders die terugkeerden van de voormalige kolonie Nederlands-Indië. Veel Chinese restaurants in Nederland hebben het gerecht toen toegevoegd aan de menukaarten omdat ze zagen hoe populair het was. Vanaf deze periode is de fusie van de Chinees-Indische keuken steeds populairder geworden. 

Heb jij wel eens echte ramen gegeten?

We kennen het allemaal, de goedkope pakjes Indomie en Yum Yum in de supermarkt. Instant noodles zijn een fenomeen in de Westerse wereld als je even druk bent en een snelle maaltijd of snack wilt. Vaak stamt instant ramen zoals Indomie of Yum Yum af van Indonesische mie goreng wat een ander type noodle is dan de authentieke ramen noodle. Instant ramen is snel en makkelijk om te maken en het is er in veel smaken, van groente tot vis tot vlees tot eend.

Instant noodles hebben alleen weinig tot niets te maken met echte ramen. In feite zouden instant noodles niet eens instant ramen genoemd moeten worden. Ramen is een gerecht uit de Japanse keuken. Het bestaat uit Chinese noodles geserveerd in een vis of vleesbouillon. Het gerecht werd door Chinese immigranten geïntroduceerd aan het einde van de 19e eeuw.

Na de tweede wereldoorlog werd Japan van 1945 tot 1952 bezet door het Amerikaanse leger. In december 1945 werd Japan getroffen door de slechtste rijstoogst in 42 jaar. Dit leidde tot voedseltekorten. Om een hongersnood te vermijden brachten de Verenigde Staten goedkoop tarwemeel op de Japanse markt. Dit meel werd verwerkt in ramen en veel Japanners aten ramen op de illegale markt omdat de voedseldistributie van de overheid ontoereikend was. In dezelfde periode keerden Japanse militairen terug uit China en continentaal Oost-Azië na afloop van de tweede Chinees-Japanse Oorlog. Een deel van deze manschappen waren bekend met de tarwe noodles en rond 1950 werd de verkoop van street food versoepeld wat leidde tot een toename van ramen verkopers.

Ramen noodles zijn dus een aanpassing van Chinese tarwenoedels. Authentieke ramen noodles zijn vers en handgemaakt. De noodles hebben een lekkere beet en de smaak van deze bouillon komt niet eens in de buurt bij die van instant noodles. Bij authentieke ramen zijn de noodles licht ‘’chewy’’ zoals ze dat noemen. Bij tonkotsu ramen heeft de bouillon uren lopen trekken uit varkensbotten wat zorgt voor de romige, licht vette bouillon die vol is van smaak. Een andere versie van de bouillon is op miso basis. Dit noem je miso-ramen. Daarnaast is shoyu-ramen ook erg populair. Dit is de oudste soort ramen. Dit is een heldere bouillon op basis van kip, groente en sojasaus. Je hebt ook nog shio-ramen, deze bouillon is op basis van veel zout en een combinatie van kip of vis. Tegenwoordig is ramen een van Japans populairste gerechten. Tokio telt ongeveer 5000 ramen restaurants en in geheel Japan bedraagt dit aantal ruim 24000. Bijna elke regio in Japan heeft zijn eigen versie van ramen maar de tonkotsu, miso, shoyu and shio ramen zijn het populairst, ook in de Westerse wereld.

Als je een keer de kans hebt om authentieke ramen te proberen, dan raad ik je zeker aan om dit te doen. Mijn favoriete plek voor ramen in Nederland is Ramen Ya in Amsterdam. Daar serveren ze echte tonkotsu ramen met verse noodles. Het kost wat meer dan een pakje instant ramen maar dan heb je ook meer smaak.

Loempia vs lumpia

In Nederland zijn we dol op de loempia. Elk winkelcentrum heeft wel een loempiakraam en ook bij de snackbar bestellen we massaal loempia’s en smulrollen. Maar wat is nou echt authentieke loempia en waar komt het vandaan? Ten eerste spellen we het al verkeerd want het is eigenlijk lumpia en niet loempia. In Nederland noemen we het loempia vanwege de oud-Indonesische spelling. Zo werd het de generieke naam voor deze rol in Nederland. 

Lumpia is een van oorsprong Chinees gerecht dat onder meer ingang heeft gevonden in de Filipijnse, Indonesische, de Vietnamese, de Cambodjaanse en de Thaise keuken. Ze worden vaak gegeten als snack of als voorgerecht.

Lumpia is een gefrituurde rol die dus het meest voorkomt in de Filipijnen en Indonesië. Maar ook in Vietnam zijn ze zeer geliefd. Mede door het Nederlands-Indische verleden is de lumpia erg populair geworden in Nederland.

De lumpia die je haalt bij de kraam bij het winkelcentrum in je buurt, zijn vaak van Vietnamese oorsprong. Nederland is het enige land waar de Vietnamese lumpia echt als straatsnack wordt verkocht. Niet te verwarren met de Vietnamese lenterol genaamd goi cuon. Dit is een rijstvelletje gevuld met allerlei verse ingrediënten, dat je kunt dippen in een sausje. Het wordt niet gefrituurd zoals de lumpia. In Indonesië kennen ze wel meer dan 20 variaties van de lumpia en elk heeft een eigen vulling.

Lumpia’s zijn langwerpig en hebben een knapperig en dun deegjasje. Lumpia kan gevuld zijn met een variatie aan ingrediënten. De meest voorkomende vullingen zijn varkensvlees, garnalen of alleen noodles en groenten. Die dikke smulrol die je bestelt bij de snackbar, heeft dus niks te maken met authentieke Lumpia.