Stomp in je maag

Kiona Zandvliet

“POEPCHINEES!”, “SPLEETOOG”, “NI HAO”, “HANKY PANKY SHANGHAI!”, “LOEMPIA”, “SAMBALBIJ!”, “CHING CHANG CHONG!”

Afgelopen week heb ik verschillende berichten van Asian Raisins gedeeld. Deze posts besteden aandacht aan racistische ‘grapjes’ jegens mensen met een Aziatisch uiterlijk. Sommige tekeningen en verhalen raken mij; ik kan mijzelf er in herkennen. Racisme is tijdens de afgelopen maanden voor mij een erg persoonlijk en gevoelig onderwerp geworden. Ik vind het belangrijk dat mensen geïnformeerd worden over dit onderwerp en heb gemerkt dat er ook voor mij nog veel te leren valt. Hierdoor heb ik besloten om zelf ook een greep uit mijn ervaringen en de gedachten die bij mij opkomen te delen.

Ik ben een banaan, zoals Pete Wu in zijn boek “De Bananengeneratie” uitlegt: geel van buiten en wit van binnen. Ik ben geboren in China, maar opgegroeid in Nederland. Bijna mijn hele leven probeerde ik mijn Chinees-zijn te vermijden, mede door de negatieve stereotypen over Chinezen. Ook heb ik mijn Chinees-zijn vaak ontkend, omdat ik mij altijd Nederlands heb gevoeld. Ik eet liever stamppot dan rijst, ik spreek vloeiend Nederlands, maar bijna geen enkel woord Chinees, ik fietste elke dag kilometers door weer en wind naar school… oh, en ik heb twee witte Nederlandse ouders: ik ben namelijk geadopteerd.

Ondanks dat ik mij altijd Nederlands voelde, word ik soms toch ineens geconfronteerd met mijn niet-Nederlandse uiterlijk. Dit komt door mensen die met oprechte interesse vragen naar mijn roots, maar dit gebeurt ook vaak door onbekenden die het nodig vinden om indruk te maken op hun vrienden ten koste van een ander en proberen ‘grappig’ te zijn. Denk bijvoorbeeld aan groepjes scholieren die “Chinees” of “Ní hǎo” roepen (nee, “Ní hǎo” wordt niet geroepen om mij te begroeten in ‘mijn eigen taal’). Zulke uitingen komen uit het niets en voelen aan als een stomp in mijn maag.

In mijn eerste tekening heb ik de fietstocht-situatie geschetst, welbekend voor velen met een Oost-Aziatisch uiterlijk in Nederland. Je bent rustig aan het trappen, totdat er ineens “Hé, een Chinees!” wordt geroepen, opgevolgd met gelach (vaak door de ‘grappenmaker’ zelf).

“Ik ben niet Chinees, ik ben opgegroeid in Nederland en heb een Nederlands paspoort”, denk ik dan. Toch doet het pijn als een stomp in je maag.

In mijn tweede tekening wil ik duidelijk maken dat de confrontatie met ons niet-Nederlandse uiterlijk zomaar uit de lucht kan komen vallen. Ook laat het zien dat zulke uitspraken niet alleen worden gedaan door jongeren, maar ook door volwassenen.

Een klein achtergrondverhaal over deze tekening: ik stond samen met mijn vriend naar de praalwagens te kijken tijdens een jaarlijks evenement in mijn dorp (het dorp waar ik al bijna mijn hele leven heb gewoond, het dorp waar ik heb leren praten/lopen/fietsen etc., het dorp waar ik altijd naar de basisschool ben gegaan, het dorp waar ik mijn eerste vriendschappen heb gesloten en noem maar op: mijn dorp).

Omdat mijn vriend uit een heel ander deel van Nederland komt en dit nog nooit gezien heeft, leek het mij leuk om eens aan hem te laten zien wat er bij ons in het dorp jaarlijks gaande is. Tijdens dit evenement lopen er ook fotografen rond; zij maken een foto van jou, die jij later kan ophalen bij de lokale drogisterij. Eén van deze fotografen wilde ons even mooi op de foto zetten.

“Willen jullie op de foto?” Nee, dat vroeg hij niet. In plaats daarvan begon hij direct op een spottende manier te praten tegen mij: Engels met een ‘Chinees’ accent.

Aan onze gezichtsuitdrukkingen kon de fotograaf al vrij snel zien dat wij dit niet op prijs stellen, maar toch ging hij door en had hij zelfs het lef om een paar foto’s te maken. Wij waren zó stomverbaasd dat we nog helemaal niets konden uitbrengen. Nadat we realiseerden wat er was gebeurd, lieten we hem weten dat dit echt niet kan. Uiteindelijk droop hij af…

“Ik ben niet Chinees, ik ben opgegroeid in dit dorp en kijk al jarenlang naar deze optocht”, denk ik dan. Toch doet het pijn. Stomp in je maag.

Doordat ik zulke gebeurtenissen regelmatig heb meegemaakt, heb ik mezelf onbewust aangeleerd om mijn hoofd weg te draaien als ik vervelende opmerkingen van vreemden verwacht. Ik wil mijn Chinese uiterlijk verbergen, zodat ik niet weer in mijn maag word gestompt. Dit is niet gezond. Dit moet ophouden. Daarom doe ik mee met #iklachniet

Comments are closed