Tam (34) woont in Rotterdam en groeide op in Leiden. Hij werkt als ingenieur bij een adviesbureau en is actief als producer en rapper bij Stackademics. Samen met zijn vader werkte hij aan het boek Verdreven naar de zee, over Vietnamezen die eind jaren ‘70 en begin jaren ‘80 per boot vluchtten en in Nederland terechtkwamen. Dit project heeft Tam en zijn vader niet alleen dichter bij hun familiegeschiedenis gebracht, maar ook hun band als vader en zoon versterkt.
“Ik ben opgegroeid in Leiden, een redelijk rustige stad. Mijn jeugd was gebalanceerd, met liefdevolle ouders en een hechte band met mijn oudere en jongere zussen. Thuis was het altijd gezellig en op school had ik veel vrienden. Basketballen speelde een grote rol in mijn jeugd en was een van mijn grootste passies.
Muziek heeft me altijd aangetrokken, maar muziekles was niks voor mij. In plaats daarvan ben ik zelf gaan experimenteren met gitaar, wat uitgroeide tot een uit de hand gelopen hobby. Muziek werd een belangrijk onderdeel van mijn leven en nu treed ik ook op.
Mijn ouders hechtten veel waarde aan school, maar lieten ook ruimte voor muziek en sport. Ze zagen het niet als een serieuze carrière, dus het verraste hen hoe ver ik ben gekomen met Stackademics.”
“Mijn vader kwam begin jaren ‘80 naar Nederland, ongeveer zes jaar na de val van Saigon. Hij vluchtte met de boot, samen met zijn oudere broer en een neefje — de zoon van zijn zus. De meeste Vietnamese mensen zijn rond die tijd vertrokken vanwege het nieuwe onderdrukkende regime. Mijn oom heeft zelfs zes jaar in een heropvoedingskamp gezeten. Pas toen hij vrijkwam, konden ze vluchten.
Mijn vader werd met zijn bootgenoten gered door een Nederlands schip. Maar ze mochten niet direct naar Nederland gebracht worden. In plaats daarvan moesten ze drie maanden in een vluchtelingenkamp in Singapore blijven, in afwachting van hun asielprocedure, voordat ze uiteindelijk naar Nederland konden komen.”
Andere Tijden heeft een documentaire gemaakt over deze ingrijpende gebeurtenis. Op 23 juni 1979 werd in de Zuid-Chinese Zee een gammele, halfgezonken boot met Vietnamese vluchtelingen opgemerkt door een Nederlands schip. Van de opvarenden werden 243 mensen gered, terwijl 80 anderen de overtocht niet overleefden. In deze aflevering delen opvarenden na 25 jaar voor het eerst hun verhaal.
“Aan mijn moeders kant is het verhaal net zo indrukwekkend. Mijn moeder kwam via een familieherenigingsprogramma naar België waar haar familie al woonden. Mijn opa is tijdens de oorlog vermist geraakt en helaas nooit meer gevonden. Mijn oma was een alleenstaande moeder van tien kinderen. Ze had een zwaar leven. Uiteindelijk overleed ze op jonge leeftijd, waarschijnlijk door de stress van alles wat ze heeft meegemaakt. Hoewel mijn moeder niet voorkomt in het boek, heb ik veel geleerd over haar geschiedenis. Haar trauma’s en ervaringen hebben me geholpen beter te begrijpen wat oorlog met mensen kan doen.
Mijn vader was halverwege de jaren ‘80 activist en zette zich in voor vrijheid en gerechtigheid voor de achtergebleven voormalige Zuid-Vietnamezen. Op een evenement ontmoette hij de broer van mijn moeder—tot zijn verbazing bleek dat zijn oude schoolvriend uit Vietnam te zijn. Hij had nooit gedacht iemand uit die tijd nog terug te zien. Die toevallige ontmoeting leidde ertoe dat hij in contact kwam met het zusje van die vriend, mijn moeder. De rest is geschiedenis. Ik blijf het een mindblowing verhaal vinden.”
“Als kind sta je er niet zo bij stil, maar mijn vader en ik leefden langs elkaar heen. Hij was er, maar onze interactie was minimaal. Hij kwam ’s avonds thuis, las de krant, en dat was het. Toen ik ouder werd, begon dat te wringen. Op de middelbare school had ik meer van hem verwacht, en ik ergerde me eraan dat hij niet echt aanwezig was in mijn leven. Die afstand bleef, ook toen ik volwassen werd. Het voelde teleurstellend om geen sterke band met hem te hebben. Dat veranderde pas met het project Onvertelde Verhalen. Sindsdien praten we meer, wisselen we ideeën uit en leer ik hem echt kennen. Het heeft onze relatie een nieuwe dimensie gegeven.
Met mijn moeder had ik altijd al een goede band. Ze was de actieve ouder, betrokken bij alles wat we deden. Ik had me geen betere moeder kunnen wensen.”
“Tijdens de coronapandemie veranderde de relatie tussen mijn vader en ik. Hij had weinig contact met anderen en begon gesprekken met mij te voeren wanneer ik op bezoek kwam. Hij wilde zijn verhaal vastleggen en besefte dat veel Vietnamezen van zijn generatie hun ervaringen nooit deelden, niet met de buitenwereld en vaak niet eens met hun kinderen.
Hij wilde daar verandering in brengen. Dat raakte me. Ik kende mijn eigen familiegeschiedenis, maar wat waren de verhalen van anderen? Ik wilde ze leren kennen en interviews doen.
Samen met mijn vader begon ik de blog Onvertelde Verhalen. Daar publiceerden we verhalen van de Vietnamese community en opinieartikelen over onderwerpen als integratie en de ervaringen van Vietnamese bootvluchtelingen. Onze verhalen zijn bijzonder en uniek en verdienen het om verteld te worden.
Op een gegeven moment stelde iemand uit het netwerk van mijn vader voor om die verhalen in boekvorm uit te brengen. Dat idee sprak hem als bibliotheekmedewerker enorm aan. Zo kwamen we in contact met Walburg Pers, een uitgeverij gespecialiseerd in antropologie en geschiedenis. Het boek Verdreven naar de Zee is in april 2025 uitgebracht.’’
“Ik vind het erg bijzonder dat dit niet alleen mijn familiegeschiedenis is, maar ook inzicht geeft in de uitdagingen die mijn ouders hebben doorgemaakt om uiteindelijk in Nederland terecht te komen. Ze zijn niet zonder reden vertrokken. Het leren over deze geschiedenis was voor mij een bijzondere ervaring, soms confronterend en pijnlijk, maar het gaf me ook een beter begrip van hun perspectief. Het liet me zien hoe ze met tegenslagen omgaan en hoe ze het leven in het algemeen bekijken. Dit heeft niet alleen mijn begrip voor mijn ouders vergroot, maar ook voor de Vietnamese gemeenschap als geheel. Ik heb er veel waardevolle inzichten uit gehaald, vooral over de Vietnamese geschiedenis en de gebeurtenissen die mensen ertoe brachten te vluchten.”
“Voorheen communiceerden we nauwelijks, praten over gevoelens of persoonlijke zaken deden we niet. In onze familie was er een duidelijke hiërarchie: ouders zijn de autoriteit, en als kind spreek je hen niet tegen. Het idee dat je vrienden kunt zijn met je vader was ondenkbaar.
Maar tijdens dit proces begon hij meer te vertellen over zijn verleden en zijn gevoelens. Dat vond ik bijzonder. Ik ontdekte dat hij veel empathischer is dan ik dacht. Zijn harde toon en korte antwoorden kwamen niet voort uit ongevoeligheid, maar uit een verleden vol oorlog, chaos en trauma’s. Kwetsbaarheid tonen was in zijn jeugd geen optie, dat stond gelijk aan zwakte.
Nu zie ik een andere kant van hem. Zijn emoties, zijn trauma’s — hij heeft ze, net als iedereen. En dat hij die met mij deelt, vind ik mooi. Het heeft onze band verdiept.”
“Voor mij is het belangrijk om de geschiedenis van Vietnamese bootvluchtelingen te blijven vertellen. Het is een deel van mijn identiteit geworden. We zijn hier niet zomaar, er zijn ingrijpende gebeurtenissen geweest die ons naar Nederland hebben gebracht. Die verhalen mogen niet vergeten worden.
Dit project heeft me ook dankbaar gemaakt. Vrede, veiligheid en vrijheid zijn niet vanzelfsprekend. Mijn ouders hebben offers gebracht zodat ik in een land kon opgroeien waar dat wél zo is. Het heeft me geleerd dat het leven soms moeilijk is, maar dat volhouden en vechten voor een betere toekomst belangrijk zijn. Dingen worden vaak slechter voordat ze beter worden.”
“Als ik iets mag meegeven aan anderen, vooral aan jongeren, dan is het dit: bouw aan een betere band met je ouders. Zet die eerste stap, hoe moeilijk dat ook voelt. Vaak weten we niet waar we moeten beginnen, en dat is oké. Maar alleen al het tonen van interesse kan een signaal zijn voor je ouders.
In de Vietnamese cultuur bestaat er een gezegde dat je anderen niet lastig valt met je problemen. Dit zorgt er vaak voor dat onze ouders hun verhalen voor zich houden. Maar als jij laat zien dat je wilt luisteren, kunnen ze zich misschien langzaam openstellen.
Forceer het niet. Geef hen de ruimte om hun verhaal te vertellen, op hun eigen tempo. Stapje voor stapje zul je merken dat ze meer delen.”
“Dit boek is niet alleen voor de Vietnamese gemeenschap in Nederland, het is ook een manier om onze verhalen met de bredere Nederlandse samenleving te delen. Veel mensen weten weinig over de Vietnamese gemeenschap hier. Dit boek biedt een kans om hun in de spotlight te zetten.
We zijn meer dan de stereotypes zoals ‘de stille Aziaten’. We zijn artiesten, muzikanten, leiders. Bijvoorbeeld op de werkvloer zie ik nog weinig mensen zoals wij in leiderschapsposities, ik probeer daar ook verandering in te brengen door zelf een actieve rol te nemen.
Ik hoop dat dit boek anderen inspireert. Ook voor Vietnamese jongeren die weinig over hun roots weten kan het een houvast zijn. Zelfs als praten met hun ouders moeilijk is, kunnen ze via de verhalen in dit boek toch iets leren over hun familiegeschiedenis.”
“Wat vaak de ‘vluchtelingencrisis’ wordt genoemd, zie ik als een crisis van oorlog en geweld. Mensen vluchten niet zomaar, het is respectloos en oneerbiedig om dat zo te noemen. Dit boek laat zien dat achter elk vluchtverhaal een mens zit. Iemand met dromen, een geschiedenis en hoop. Het is belangrijk dat die verhalen worden gehoord.”
Volg Onvertelde verhalen op Instagram. Check de website, koop het boek Verdreven naar Zee online of bij je lokale boekhandel.
Tam Ngo’s tip: de TV-Serie
The Sympathizer op HBO
Rui Jun Luong (1996), opgegroeid in Friesland, heeft veel te maken gehad met discriminatie en racisme. Als multidisciplinair designer, fotograaf, videograaf, maker van Guess Who: Asian Edition en oprichter van Asian Raisins zet ze zich in voor bewustwording van onrecht, racisme en discriminatie. Door de oprichting van deze platform hoopt ze te voorkomen dat anderen hetzelfde meemaken als zij.
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed