Geschreven door Lisa Alman Yapari. Ze is derde generatie Peranakan Chinees met diepe roots in Nederlands-Indië, geboren in Amsterdam en opgegroeid in de Randstad. Lisa heeft een achtergrond in vertaalkunde, rechten en cultuurwetenschappen. Ze is een schrijver bij Asian Raisins en verdiept zich in intersectionele theorie.
Het Openbaar Ministerie (OM) besloot Radio 10-dj Lex Gaarthuis niet te vervolgen. Volgens het OM past het coronalied “binnen de context van artistieke expressie” en is het “niet onnodig grievend”. Zes antidiscriminatieorganisaties zijn een artikel 12-procedure gestart tegen dit besluit. Men gebruikt vaak ‘grappen’, ‘humor’ en ‘satire’ om mensen met een Oost- en Zuidoost-Aziatische achtergrond te bespotten. Daarom maken Oost- en Zuidoost-Aziaten nu gebruik van hun eigen rechten om racisme en discriminatie tegen te gaan.
Op 2 juni 2020 besloot het Openbaar Ministerie (OM) om Radio 10-dj Lex Gaarthuis niet te vervolgen op grond van art. 137c van het Wetboek van Strafrecht wegens groepsbelediging met zijn coronalied “Voorkomen is beter dan Chinezen”. Het OM vond het omstreden coronalied niet strafbaar omdat het “past binnen de context van artistieke expressie” en “niet onnodig grievend is”. Daarom starten het Cross Cultural Human Rights Centre van de Vrije Universiteit Amsterdam, Discriminatie.nl, Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam, RADAR, OUT&ABROAD, Pan Asian Collective, Asian Raisins en aangever Vincent Yeers een procedure op grond van art. 12 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) tegen de uitspraak van het OM.
Op grond van art. 12 Sv kan de “rechtstreeks belanghebbende” beklag doen in het geval van geen vervolging. Het coronalied van Gaarthuis spreekt enkel over Chinezen maar raakt toch alle groepen Oost- en Zuidoost-Aziatische Nederlanders. Daaronder vallen degenen die geadopteerd zijn vanuit hun land van herkomst. Verder behoren daartoe ook diegenen met wortels in de voormalige Nederlandse koloniën zoals Suriname en Indonesië. Zij ervaren allemaal in hun dagelijkse leven de negatieve gevolgen van het coronalied door hun uiterlijke gelijkenis met Chinezen. De zes eerdergenoemde antidiscriminatieorganisaties vertegenwoordigen samen de Oost- en Zuidoost-Aziatische gemeenschap. Ze hebben steun van meer dan 3.000 discriminatiemeldingen en bijna 58.000 handtekeningen onder de petitie “Wij zijn geen virussen”.
Het coronalied legt doelbewust een verband tussen Chinezen en het coronavirus in een tijd waarin racisme en discriminatie tegen Oost- en Zuidoost-Aziaten al op een schrikbarende wijze toegenomen is. Daaronder vallen niet alleen intimiderende scheldpartijen op straat. Woningen worden beklad met beledigingen en doodsbedreigingen. Er is zelfs sprake van fysiek geweld. Zo kreeg de 16-jarige Yanii in Zaandam een trap tegen zijn hoofd in een poging tot doodslag. De 24-jarige Cindy in Tilburg werd in elkaar geslagen. Ze liep een hersenschudding op en verloor het bewustzijn. Daarna werd haar lichaam ook nog eens met een mes bewerkt. Gezien deze strafbare feiten is het onvoorstelbaar dat het OM het coronalied van Gaarthuis beperkt tot “de context van artistieke expressie” en als “niet onnodig grievend” afdoet.
De Oost- en Zuidoost-Aziatische gemeenschap wordt beschouwd als een ‘modelminderheid’. Hun leden behoren vaak tot de hoogst opgeleide en economisch meest succesvolle leden van de Nederlandse samenleving. Deze status danken ze daarnaast aan hun culturele neiging om geen problemen te veroorzaken. Veel Nederlanders misbruiken deze berustende houding om hun Oost- en Zuidoost-Aziatische landgenoten te bespotten met ‘grappen’, ‘humor’ en ‘satire’. Het toonbeeld hiervan is het coronalied van Gaarthuis. Het wetenschappelijk onderzoek van socioloog Simon Weaver toont echter aan dat het publiek een verborgen racistische uitlating die wordt verpakt als grap, humor of satire, juist als overtuigender ervaart dan een openlijk racistische opmerking. Daarom had het OM het coronalied juist extra streng moeten toetsen in plaats van racistische humor te legitimeren. De beslissing om Gaarthuis niet te vervolgen laat Oost- en Zuidoost-Aziatische Nederlanders geen andere keuze dan gebruik te maken van hun eigen wettelijke rechten om het racisme en de discriminatie jegens hen eindelijk een halt toe te roepen.
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed