Geschreven door Kim Hartgring. Als studente journalistiek houdt zij zich bezig met het juist overbrengen van informatie. Ze wil door het schrijven bij Asian Raisins meer awareness creëren. Ze hoopt Nederland zo een stukje inclusiever te maken.
In deze column ‘Wat is het verschil tussen de scheldwoorden ‘k*ch’ en ‘spl*toog’? – Het verschil tussen een denigrerende opmerking en een racistische opmerking is nog steeds niet duidelijk‘ legt Kim uit hoe deze scheldwoorden verschillen.
‘Ni Hao, spl*toog en k*t Chinees’ zijn uitspraken die ik inmiddels gewend ben. Maar als ik het er met mijn vrienden over heb dan krijg ik moeilijke gezichten terug. “Oh, echt? Dat heb ik nog nooit gehoord” en “Oh ja? Zonder aanleiding schelden ze jou gewoon uit? Dat kan ik me echt niet voorstellen!” zijn enkele reacties die ik van hen krijg. Ja, het is echt zo. Op de meest openbare plekken worden er racistische opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd. Daar kijk ik nu allang niet meer van op. Waar ik wel van opkijk is het feit dat mijn familie en vrienden dit nooit hebben gemerkt, gehoord en mij vragen of het wel echt zo is. Dit artikel geeft de gedachtegang van mijn vriendinnen en die van mij weer tijdens alledaagse situaties.
Het is een maandagochtend. Wendy, een vriendin van me, en ik besluiten nog even koffie en chocomel te halen bij de kiosk. Terwijl we al zittend op een bankje wachten op de trein, zegt Wendy: “Oh, dat is een knapperd daar zo.” Ze wijst naar de overkant. “Hij is wel een zeven hoor. Nee, een acht!” Snel werp ik een blik naar de jongen tegenover ons. Ik ben bang dat we oogcontact maken, bang dat hij me ziet en dan dingen naar me gaat roepen. Vlug kijk ik weer naar de grond.
“Sst”, zeg ik tegen Wendy. “Straks hoort hij ons nog.”
“Hoezo? Dat maakt toch niet uit?”
“Ja, ik heb geen zin om uitgescholden te worden.”
“Nee, waarom zou hij dat doen?”
Geen idee. Waarom doen mensen dat eigenlijk? Dat is iets wat ik zelf ook nog steeds niet begrijp.
“Terwijl jij als wit persoon mensen een cijfer geeft, zit ik hier gespannen”, zeg ik. “Telkens als ik langs een groep witte jongens loop, ben ik bang dat ze me naroepen met racistische opmerkingen of scheldwoorden.”
“Nee? Echt waar?”
“Wanneer ik langs hen heen ben gelopen en m’n spanning wat gezakt is, denk ik dat ik weer even veilig ben, maar dan roepen ze toch nog iets wanneer ik wat verderop sta”, ga ik verder.
“Dat wist ik helemaal niet. Wat erg eigenlijk.”
Ik herhaal de woorden in mijn hoofd: “Wat erg eigenlijk.” Ja, dit is hoe ik me altijd voel in de buurt van witte onbekende mannen: onveilig, een gemakkelijke prooi, minderwaardig omdat ik Nederlands ben, maar er niet zo uit zie.
Vrienden en familie zijn mijn steun en toeverlaat. Zonder hen was ik niet de persoon geworden die ik nu ben. Ik kan voor alles bij hen terecht, ook wanneer ik word nageroepen met racistische opmerkingen, zoals “Heb jij ook een vleermuis bij je?” en “Ho, niet te dicht in de buurt van mijn hond hè, straks eet je hem nog op” of “Sambal bij?”
Zulke racistische opmerkingen hoor ik haast altijd als ik op openbare plekken ben. Als ik naar de supermarkt, het station of naar de stad ga, houd ik daar dan ook rekening mee. Vrienden kennen mij en ze zouden me nooit uitschelden of naroepen, maar ze hebben er geen weet van dat vreemden dat wel doen, zonder enige (?) aanleiding.
Sanne, een andere vriendin, en ik werden gebeld door een vriend van haar. Hij struikelde nogal over zijn woorden en praatte erg luid. “Die is sowieso dronken”, dacht ik toen. We werden uitgenodigd voor een feestje in een hotel. Dronken mensen die ik niet ken, schelden me vaak uit. Het leek me dus geen goed idee om daar naartoe te gaan.
“Maar meid, je moet je niet laten leiden door angst. Uitgescholden worden zou niet een reden moeten zijn om niet naar een feestje toe te gaan”, zegt Sanne.
“Nee, dat is waar. Maar ik weet hoe dat gaat. Die jongens zijn dronken en moeten per se racistische opmerkingen maken als ze me zien. Daar heb ik vandaag even geen zin in.”
“Maar meid, ik word ook wel eens k*ch genoemd.”
“Nee, dat snap ik. Maar dat is wel anders dan racistische opmerkingen of scheldwoorden.”
“Hmm, ja dat is misschien wel anders, maar dat is ook niet leuk.”
Dat klopt, het is sowieso niet leuk om een seksistische opmerkingen als ‘k*ch’ of denigrerende opmerkingen zoals ‘vuurtoren’ of ‘paardenb*k’ naar je hoofd geslingerd te krijgen. Toch is er wel een degelijk verschil tussen een denigrerende opmerking of een racistische opmerking krijgen.
Volgens de Van Dale is dit de definitie van racisme:
1. Opvatting dat mensen met een bepaalde huidskleur beter zouden zijn dan mensen met een andere kleur, gebruikt als rechtvaardiging om mensen met een andere kleur slecht te behandelen.
2. discriminatie op grond van huidskleur; = rassendiscriminatie.
Maar racisme is meer dan dat. Racisme is niet alleen vooroordelen tegen een ras wegens de huidskleur, zoals geschreven staat in het woordenboek. “Het gaat om vooroordelen gecombineerd met sociale en institutionele macht. Het is een systeem van voordelen gebaseerd op huidskleur”, schrijft Kennedy Mitchum.
Is uitschelden of naroepen racisme? Ja, dit noem je interpersoonlijk racisme. Het betekent dat er racisme plaatsvindt tussen individuele personen. Dit is de meest zichtbare vorm van racisme, omdat het op individuele schaal plaatsvindt. Kleineren, uitschelden en naroepen zijn de meest voorkomende vormen voor mij persoonlijk. Haatberichten op social media of iemand die niet naast je wil zitten in de trein vanwege je huidskleur zijn ook vormen van interpersoonlijk racisme.
De mate waarin racistische opmerkingen en scheldwoorden voorkomen is vele malen groter dan denigrerende opmerkingen. Racistische opmerkingen die geregeld voorkomen noem je: systematisch racisme. Daarbij is interpersoonlijk racisme nog maar het tipje van de ijsberg. Er zijn nog veel meer lagen in de maatschappij waar racisme in voorkomt.
Denk bijvoorbeeld aan ‘etnisch profileren’ bij de belastingdienst. Wanneer er systematisch, dus herhaaldelijk, racisme voorkomt binnen instituties als de politie of de overheid dan noem je dit: institutioneel racisme.
Racisme op systemisch niveau houdt in dat een bepaalde groep mensen benadeeld wordt door normen en waarden, geschreven en ongeschreven regels binnen een sociaal systeem. Voorbeelden van sociale systemen zijn onder andere: je vriendengroep, je gezin, de modewereld of de arbeidsmarkt.
Een andere vorm van racisme op individueel niveau is: geïnternaliseerd racisme. Dit gebeurt wanneer er negatieve gedachtes over een bepaalde etnische groep eigen worden gemaakt, oftewel: internaliseren. Maar wanneer je bijvoorbeeld alleen maar witte modellen met stijl blond haar ziet, wordt dat het schoonheidsideaal voor iedereen. Maar niet iedereen is wit en heeft stijl blond haar, dus mensen die buiten de boot vallen gaan twijfelen aan zichzelf, omdat zij afgekeurd worden door het schoonheidsideaal.
Seksistische opmerkingen of scheldwoorden, zoals ‘k*ch’ of iets in die trant zijn natuurlijk net zo respectloos als racistische opmerkingen of scheldwoorden. Het kan ook zeker pijnlijk zijn, toch is zo’n opmerking niet racistisch. Je bent niet als een ‘k*ch’ geboren; het is geen fysieke eigenschap die je bij je draagt tot je ouder bent, zoals je huidskleur. (Oost- en Zuidoost-)Aziatische Nederlanders zijn wel met hun uiterlijk geboren en dat zal ook niet veranderen naarmate ze ouder worden. Mijn huidskleur is niet iets wat ik even af kan doen en de volgende dag weer op kan doen. Een oude vrouw met een (Oost- of Zuidoost-)Aziatisch uiterlijk hoort nog steeds racistische opmerkingen, zoals ‘ching chang chong’. Terwijl een oude witte vrouw geen ‘k*ch’ meer genoemd zal worden.
Denigrerende opmerkingen zoals bijvoorbeeld: vuurtoren of paardenb*k zou je wel onder kunnen brengen als een fysieke eigenschap waar je mee geboren bent. Maar dit staat los van je ras. Het maakt namelijk niet uit of je in dit geval een witte, bruine of zwarte huid hebt. ‘Vuurtoren’ slaat op de haarkleur van iemand. Dit komt over het algemeen wel vaak voor bij witte mensen. Maar het is niet racistisch. Het zou racistisch zijn als dit op alle mensen met een witte huidskleur zou slaan. En dat is niet het geval.
Zowel de seksistische en denigrerende opmerking als de racistische opmerking zijn beide neerbuigend en pijnlijk. Beide opmerkingen zouden niet goedgekeurd moeten worden. Maar er zit dus wel degelijk een verschil tussen de scheldwoorden.
Kim Hartgring heeft ook Mondi Chiang geïnterviewd: lees het artikel “Ouderschap en Racisme”.
Volg Kim op Instagram.
• Deze column is aangepast op 31/03/2020 om aan te duiden dat het woord ‘k*ch’ seksistisch is en geen ‘vervelende opmerking.’
Als een non-profit belangenorganisatie voor Oost- en Zuidoost-Aziatische mensen in Nederland zijn wij afhankelijk van de vrijgevigheid van donateurs. Strevend naar een samenleving die open en welkom is voor iedereen, komen wij op voor de rechten van deze mensen.
Comments are closed